Yediğin içtiğin senin olsun, sen gördüklerini anlat derler
ya, ben Evliya Çelebi gibi, yediğimi içtiğimi de gördüğümü de anlatayım…
TV programı çekimleri sırasında bulunduğum Niksar’da ekiple
birlikte ikinci akşamımızdı. İşimiz fazlasıyla uzadığı için, bizi yemeğe davet
etmiş olan bir eve telefon açıp, bizi bugün için beklememelerini söyledik.
Geldiğimizde 22.30 u geçmişti saat. Yörenin yemekleriyle donatılmış muhteşem
bir masa ve aç bir şekilde ama güler yüzle bizi bekleyen insanlarla
karşılaştık. Az sonra yiyeceklerimiz nefisti belki ama bu incelik, bu
misafirperverlik hepsinden şahaneydi…
Anadolu mutfağı zaten dillere destan. Yemekleriyle ön plana
çıkmış birçok ilimiz var. Tokat yöresinin mutfağı ise diğerlerine göre daha az
biliniyor… Oysaki her biri kendine has, inanılmaz lezzetli yemekleri var…
Geleneksel Tokat-Niksar evlerinin en önemli özelliği evin en
büyük odasından birinin mutfak olarak kullanılması... Mutfağa halk ağzıyla
“Aşevi” ya da “Aşgana” denilirmiş. Odanın bir köşesinde yemek yapmaya ve
çamaşır kazanı kaynatmaya yarayan yer ocağı bulunurken; diğer tarafta
kurutulmuş yiyecek, konserve, salça, peynir ve yaprak saklanan kiler dolabı
bulunur. Ayrıca kuru baklagil ve tahılın saklandığı bölmeli tahtadan yapılmış
bir de ambar vardır. Yörede bugün bile yemekler çoğunlukla yer sofrasında
yenmekte. Mutfak, ailelerde oturma odası. Bir arada vakit geçirmenin,
sosyalleşmenin yeri aynı zamanda…
Son derece zengin bir mutfağa sahip olan yörenin yemeklerini
sayacak olursam; çorbalarda: Tarhana, Bacaklı Çorba, Helle Çorbası, Gendirme
Toygası, Mısır Toygası, Katıklı Düğün Çorbası, Zoğallı ve Erikli Çorba, Tutmaç
Çorbası, Köy Toyga Çorbası; yemeklerde: Tokat Kebabı, Yaprak Sarması, Cevizli
Bat, Baklalı Yaprak Dolması, Kabak Kabuğu Kavurması, Madımak, Pancar, Pehli;
hamur işlerinde: Çökelikli Katmer, Cızlak, Yufka Böreği, Cevizli Çörek, Bişi,
Leylek Giliği, Muhacir Böreği, Çarşaf Böreği; pilavlarda: Mercimekli ve
Fasulyeli Bulgur Pilavı, Keşkek; tatlılarda ise; Yufka Tatlısı, Kuşburnu
Reçeli, Kalburabastı, Dut Pekmezi, Sütlaç, Cevizli Baklava, Revani, İrmik
Tatlısı, Lokma Tatlısı en öne çıkanlar…
Bunların her biri kuşaktan kuşağa aktarılmış bir tecrübe ve
birikimle gelmiş bu günlere. Birçoğunu tatma fırsatım oldu. Hepsi ayrı ayrı
birer lezzet şöleni.
Artık yöresel tariflere internetten ya da çeşitli
kitaplardan ulaşmak mümkün. Ancak yörenin havası, suyu ve otuyla beslenen
hayvanların etleriyle; bahçelerinde yetişen sebzelerle; ocaklardaki odun
ateşiyle pişmeden bu yemeklerde aynı tadı tutturmak güç… En güzeli gidip
yerinde yemek belki de. Elbette ki oraların insanının güler yüzü ve
hoşsohbetiyle birlikte…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder